به گزارش روابط عمومی سازمان تات، افشین سلاجقه به مناسبت روز جهانی مقابله با بیابانزایی در گفتگو با روابطعمومی مرکز گفت: بیابانزایی بهعنوان فرایند تخریب زمینهای حاصلخیز و ظهور بیابان در جایی که قبلاً بیابان نبوده است، یکی از بحرانهای خاموش اما ویرانگر عصر حاضراست که اختصاص روز جهانی به آن (۱۷ ژوئن) ضرورتی حیاتی برای جلبتوجه جهانیان به پیامدهای چندبعدی آن دارد.
وی افزود: این پدیده سالانه موجب نابودی میلیونها هکتار زمین میشود و امنیت غذایی انسانها را تهدید میکند؛ چرا که زمینهای کشاورزی جهان در معرض تخریب قرار دارند. از سوی دیگر، بیابانزایی بحران آب را تشدید میکند. خاکهای فرسوده توان نفوذ آب به سفرههای زیرزمینی را از دست میدهند و چرخه معیوبی با خشکسالی ایجاد میکنند.
معاون مرکز تحقیقات استان کرمان خاطرنشان کرد: پیشبینی میشود تا سال ۲۰۵۰، خشکسالی زندگی ۷۵٪ جمعیت جهان را تحتتأثیر قرار دهد. کشور ایران با حدود ۳۲ میلیون هکتار بیابان و ۱۳.۵ میلیون هکتار کانون بحرانی فرسایش بادی و تولید ریزگرد و استان کرمان با حدود ۳.۵ میلیون هکتار اراضی بیابانی، تخریب شده و تحتتأثیر پدیدههای بیابانی و فرسایش بادی اهمیت زیادی برای انجام امورات مقابله با بیابانزایی دارد. عوامل انسانی نظیر برداشت بیرویه آبهای زیرزمینی، چرای مفرط دام و کشاورزی ناپایدار همراه با خشکسالیهای شدید و تغییرات اقلیمی، روند بیابانزایی را تشدید کردهاند. پیامدهای آن شامل فرسایش شدید خاک، کاهش حاصلخیزی زمینها، پیشروی ماسههای روان (تهدید شهرها و زیرساختها)، کاهش تنوع زیستی و تشدید گردوغبار است که امنیت غذایی و معیشت جوامع را به خطر میاندازد.
افشین سلاجقه بیان کرد: برنامههای مقابله با بیابانزایی نهتنها مقابله با ماسههای روان؛ بلکه سرمایهگذاری برای آیندهای پایدار است که امنیت غذایی، ثبات اجتماعی و تعادل اکوسیستمهای استان را تضمین میکند.
وی افزود: استان کرمان، بهعنوان یکی از کمبارشترین و خشکترین مناطق ایران، در معرض بیابانزایی شدید قرار دارد. کاهش نگرانکننده سطح آبهای زیرزمینی همراه با فرونشست آبخوان، فرسایش بادی و صعود ریزگردها، وضعیت را بحرانی کرده است. طوفانهای گردوغبار بهویژه در شرق و جنوب استان (نظیر مناطق حاشیه دشت لوت و جازموریان) زندگی و کشاورزی را مختل میکند. اگرچه پروژههایی مانند تثبیت ماسههای روان و احیا مراتع در جریان است، اما کمبود منابع آبی، فشار بر مراتع و تغییر الگوهای اقلیمی، تلاشها برای مهار بیابانزایی در این استان را با دشواریهای اساسی مواجه ساخته است.
سلاجقه اظهارکرد: وجود تنوعی از رخسارههای مناطق بیابانی در پهناورترین استان کشور شامل دشتهای لخت و فاقد پوشش گیاهی و تپهها و پهنههای ماسهای، اراضی کویری و اراضی زراعی که در فصل بادهای فرساینده فاقد پوشش نباتی هستند و همچنین بستر خشکه رودها و تالاب جازموریان که از مهمترین کانونهای بحران و صعود ریزگردها میباشند ضرورت اقدامات مقابله با بیابانزایی را دوچندان کرده است.
معاون مرکز تحقیقات استان کرمان و محقق بخش حفاظت خاک و آبخیزداری تصریح کرد: برای مقابله با بیابان و همزیستی هوشمندانه با آن، احیای اکوسیستمها با کشتهای سازگار، مدیریت آب با فناوریهای نوین، و تبدیل تهدید به فرصت از طریق اکوتوریسم پایدار و معیشتهای سبز برخی از پیشنهادات است. موفقیت در این زمینه در گرو اتحاد "دولت - مردم - دانش" است. کرمانِ امروز، باتدبیر جمعی، فردا میتواند به الگویی برای تابآوری در خشکی تبدیل شود. همانگونه که اجداد ما از قدیم با ابداع روشهایی مانند فن قنات، آببندها، بندسارها، خوشابها و هوتک ها و بادشکنها با خشکی و کمبود آب مقابله کردهاند.